Carl von Ossietzky

Carl von Ossietzky (1889-1938) var þýskur blaðamaður og ritstjóri. Árið 1931 var hann dæmdur í 18 mánaða fangelsi fyrir að ljóstra upp um brot þýskra stjórnvalda á Versalasamningum, en Þjóðverjar voru þá þegar í leyfisleysi farnir að byggja upp flugher, sem fáum árum síðar varð Luftwaffe. Uppljóstrunum sínum kom von Ossietzky á framfæri sem yfirlýstur friðarsinni og var hann dæmdur sem landráðamaður. Eftir að hafa afplánað dóminn seint á árinu 1932 var hann látinn laus og hóf þá óðara að vara við uppgangi nasista, einnig eftir að þeir höfðu tekið við völdum í Þýskalandi í janúarlok 1933, þegar fáir þorðu að tjá sig um aðgerðir stjórnvalda. Eftir Ríkisdagsbrunann 28. febrúar 1933 var hann meðal þeirra fyrstu sem nasistar tóku höndum og vörpuðu í fangelsi, nú án dóms, en á grundvelli þess að hann teldist hættulegur þjóðaröryggi. Þá hafði hann einungis gengið laus í 2 mánuði.

Carl von Ossietzky var haldið í einangrunarbúðum til dauðadags. Árið 1935 veitti Sænska akademían honum Friðarverðlaun Nóbels. Sagt er að Hitler hafi brugðist æfur við þeirri ákvörðun og bannað að nokkur Þjóðverji mætti taka við Nóbelsverðlaunum framar; hélst svo fram yfir lok seinni heimsstyrjaldar. Sjálfur veiktist von Ossietzky af berklum og lést af slæmri meðferð í búðum nasista árið 1938.

Dóttir von Ossietzkys barðist alla tíð fyrir því að hreinsa mannorð föður síns. Árið 1991 neituðu þýsk stjórnvöld að ógilda dóminn frá 1931, þótt þau viðurkenndu að handtaka nasista 1933 hefði ekki átt sér lagastoð.

Erum við að sigla inn í svipað andrúmsloft og ríkti um seinustu ævidaga von Ossietzkys? Menn fá þunga dóma fyrir að afhjúpa sannleikann um vafasamar aðgerðir stjórnvalda. Og menn eru ákærðir fyrir njósnir fyrir það eitt að afhjúpa mestu njósnir allra tíma. Drýgðir eru stríðsglæpir, en stríðsglæpamennirnir eru ekki dregnir fyrir dóm, heldur sá sem upplýsir um þá. Eins og árið 1933 virðist sannleikanum hafa verið snúið á haus. Og skyldi á okkar dögum vera nokkur töggur í sænsku Nóbelsverðlaunanefndinni, þeirri sömu og veitti Barack Obama friðarverðlaunin fyrir nokkrum árum?